Davranışlarımıza Etkisi Üzerine; Tercih Edilebilir Bir Hava Durumu Teknolojisi: AR WEATHER

   Sabah uyandığımızda kendimizi nasıl hissettiğimize nasıl karar veririz? Dün yaşadıklarımız, bugünün planları veya yarın başımıza gelebilecek onlarca şeyi düşünerek mi? Bunların hepsi mümkün olmakla birlikte bunların dışında belki de göz ardı ettiğimiz fakat etkisi görmezden gelinemeyecek kadar büyük olan bir şey daha var: Hava durumu. Gözlerimizi açar açmaz bizi karşılayan çevrenin nasıllığı, elbette ki orada geçireceğimiz gün için bedenimizde biyolojik ve psikolojik olarak bazı etkilere sebep olacaktır.

  Duygularımız, etkiye açık ve değişime oldukça müsaittir. Hava durumu da günlük yaşantımızda hızla değişebilen izlencelerden biri olduğu için duygularımız için harika bir uyaran niteliği taşımaktadır. Peki hava durumu, üzerimizdeki bu etkiyi nasıl gerçekleştmekte? 

   Öncelikle, hava durumunu iklim gibi kapsamlı bir durumdan ayırarak açıklamaya başlayabiliriz. İklim, uzun yıllarca saptanan hava durumu koşullarıyla bağdaştığından günlük duygu durumlarından ziyade toplumların genel karakter yapısı ve yaşayış biçimleri için belirleyici bir etken oluşturmaktadır. Hava durumu ise kısa süreli ve bireylerin duygu durumunu değiştirebilecek dolayısıyla da doğrudan davranışlara yansıyabilecek nitelikte etkiler bırakmaktadır. 

   Yapılan araştırmalarda hava durumunun sadece güneşli, bulutlu gibi görsel etkilerinden ziyade insanın davranışını etkileyebilmesi açısından 6 temel faktör belirlenmiştir. Bunlar: Sıcaklık, rüzgar gücü, güneş ışığı, yağış, hava basıncı ve fotoperiyottur. (Fotoperiyot: Bitkilerin güneşlenme süresi, günün güneşli olan saatleri) Belirlenen her bir etkenin insanlar üzerindeki etkileri ayrı ayrı ölçülmeye çalışılmış ve bu çalışmalar üzerinden bazı verilere ulaşılmıştır. Örneğin güneşli günlerde iyi giyimli bir adamın çay içmeyi teklif ettiği kadınlardan aldığı olumlu dönüş sayısı, havanın kapalı olduğu bir gününküne oranla çok daha fazla olmuştur. Bu ve bu gibi sonuçlara ulaşılmasına sebep olarak güneşin insan bedeninde D vitamini salgılanmasını artırdığı ve bunun da seratonin salgılanması ile sonuçlandığı düşünülmektedir. Bunun yanı sıra güneşle birlikte sıcaklığın da katlanılamayacak derecede arttığı günlerin insanlar üzerinde agresyona (saldırı hali) sebep olduğu ve aşırı sıcakların yaşandığı günlerde ayaklanmaların yaşandığı, trafiğin daha kötü ilerlediği ve işlenen cinayet sayısının arttığı sonucuna ulaşılmıştır.

   Bütün bu gerçekliklerin yanı sıra hava duyarlılığı (weather sensitivity) kavramı da hava durumunun insan üzerindeki etkisinin ne derece etkisi olabileceğini açıklamak için kullanılabilir. Kimi insan güneşli bir günde çok daha mutlu hissederken bu, kimisinin duygu durumunda herhangi bir değişikliğe sebep olmayabilir. Bu açıdan hava durumuna bağlı olarak insan ruh halinde belirleyici olabileceğini düşündüğümüz bu 6 durum da her bir bireyde değişken etkilere sebep olabilir veya olmayabilir.

   Biz insanlar, hayatımızı verdiğimiz kararlar üzerinden devam ettiriyoruz. Kararlarımızı verirken her ne kadar düşüncelerimiz üzerinden ilerlemeye çalışsak da ruh halimiz ve dolayısıyla duygularımızın da bu noktadaki payı oldukça büyük. Bunu etkileyebilecek, kendimize nasıl bir gökyüzü, ne sıcaklıkta olacağını seçebileceğimiz bir rüzgarla, doğrusu bu rüzgarın hissiyle, karşı karşıya bırakacak olursak daha memnun hissedeceğimiz günler yaşayabiliriz. Daha güzel ve daha mutlu hayatlar yaşayabilmek için kullandığımız teknolojiyi karşımıza çıkan zorlukları kolaylaştırma ve birçok şey’i istediğimiz gibi olana çekmek suretiyle kendimizi iyi hissetmemize sebep olacak şekilde halihazırda kullanıyoruz.

Eğer bir de hava durumunuza uyanmadan önce karar verme şansınız olsaydı kendinize nasıl bir gün seçerdiniz? Bunu tasarlayabilmek hayatınızı nasıl değiştirirdi? 

   Artırılmış gerçekliğin bu alanda kullanımına; Japon Keiko Erikawa’nın 2017’de gelişimini tamamlayıp duyurduğu 5 duyuyu da sanal dünyaya yansıtmayı başaran ‘VR Sense’ oyun cihazlarını örnek gösterebiliriz. Daha da özelleşmiş olarak, artırılmış gerçekliği sadece hava durumu üzerinden çalışan AR Weather’ı örnek gösterebiliriz.

   AR Weather, Tinmith giyilebilir bilgisayar sistemini kullanarak simüle edilmiş yapay hava içinde hareket etmeyi mümkün kılan bir yapay zeka (artificial intelligence: AI) ve artırılmış gerçeklik (augmented reality: AR) teknolojisini genel adı. Güneşli bir günün yanı sıra yağmur, kar ve doluyu da simüle edebilen AR Weather, arama kurtarma ekiplerinin zorlu koşullardaki çalışmalarını kolaylaştırmak, askeri eğitimlerde hava koşullarını kötüleştirip askerleri zorlu koşullara maruz bırakmak ve kötü hava koşullarında ulaşım araçlarının optimum şekilde kullanılabilmesi gibi amaçlar için geliştirilmiştir. Kullandığı özel AR hava durumu kamerası ile coğrafi referanslı hava durumu verilerinin görselleştirilmesi için bir çerçeve oluşturulmasına olanak sağlamakta aynı zamanda bir web kamera görüntüsünün ek uzamsal-metinsel verilerin birleştirilmesini de sağlayabilmektedir. Kullandığı özel parçacık sistemi (particle system) ile çökelme türlerini ve simüle edilmiş parçacıkların sayısını belirleyebilmektedir. Aynı şekilde buna örnek olarak boyut, konum, hız gibi çeşitlli özelliklere sahip olan taneciklerin birikmesini simüle etmesini ve bunu görselleştirebilmesini de örnek  gösterebiliriz.

   Söz ettiklerimizi toplumsal açıdan inceleyecek olursak, devletlerin vatandaşlarının toplumsal yaşamı için artırılmış  gerçekliği hava durumunda kullanması söz konusu olabilir. Bu hem kitlesel suç oranlarını azaltabilecek nitelikte olup hem de bireylerin ruh halini iyileştirmek açısından olumlu sonuçlar alınmasına sebep olabilir. Bunun yanı sıra çeşitli teknolojik cihazlarla (akıllı saatler, telefonlar, çipler vs.) ölçülen veriler sonucu kendisini kötü hissettiği belirlenen bir bireye kendisini daha iyi hissettirecek bir çevrenin kısa bir sürede ve kolayca sunulması, sebep olabileceği durumların sayısını azaltabilir ve ‘daha kaliteli bir yaşam’ hedefine onu birkaç adım daha yaklaşılabilir.

   AR Weather teknolojisi ile kafanızı kaldırdığınızda gri bulutlar yerine capcanlı renkleriyle bir gökkuşağı görmeyi tercih edebilirsiniz. Teninize okşayacak ılık bir rüzgarı veya elinizde tutabileceğiniz birkaç kar tanesini de… Hepimiz her sabah kendi gökyüzümüzü kendimiz boyayabileceğimiz bu fikre uzak değiliz. Hem bireysel hem de toplumsal açıdan birçok şeyi değiştirebilecek güce sahip tercih edilebilir bir hava durumu teknolojisi AR Weather’ın etkilerinin günlük hayatımıza yakın zamanda nasıl yansıyacağını hep birlikte göreceğiz.